TẬP THƠ CỔ HỌC TINH HOA – 40 – CHẾT VÌ LỄ NGHĨA HAY VÌ TÌNH

Posted on by Phu Kiện Top 1 VN
15
Th12

CHẾT VÌ LỄ NGHĨA HAY VÌ TÌNH

Ngũ-Tử-Tư, tướng tài Nước Sở,
Bị Sở Vương vô cớ giết cha.
Giết thêm anh, hại cả nhà,
Tử Tư chạy thoát, tìm ra nước ngoài.
*
Chàng tính sang định cư Ngô Quốc,
Chiêu mộ quân, ẩn dật báo thù.
Hành trình đòi lắm công phu,
Hình đang treo dán khắp khu, mọi vùng.
*
Trốn giữa đường, lại thêm bệnh nặng.
Hết lương thực, chẳng đặng ấm no.
Không lẽ cứ mãi nằm co,
Đành cam khất thực, mong dò lối đi.
*
Một hôm, đến bờ sông Lại-Thủy,
Đói khát chừng tưởng hủy cuộc đời.
May thay ! Còn lại chút Thời,
Gặp người giặt lụa, tuổi đời xuân xanh.
*
Thiếu nữ trông xinh tươi, phong nhã,
Cạnh bên nàng một quả đựng cơm.
Bầu kia nước mát dịu thơm,
Đang chờ gia chủ, sớm hôm no lòng.
*
Cạnh bờ sông, nàng đang đập sợi,
Ngũ Tử Tư đứng đợi chặp lâu,
Chờ khi cô gái ngẩng đầu,
Tử Tư lễ phép bắt đầu trình thưa.
*
“Chào Cô Nương, tôi đang đói khát,
Xin giúp cho một bát cơm đầy.
Để tôi sống, thoát nơi đây,
Ơn sâu ghi tạc, nghĩa nầy khó nguôi.
*
Giựt mình, nàng thẹn thùng, e ngại,
Chờ hồi lâu, đáp lại, ngập ngừng,
“Tôi phận gái, nửa chừng xuân,
Gia đình chưa có, bâng khuâng, ngại ngùng.”
*
“Xin mời ông vui lòng lui bước,
Để danh tôi mãi được tiếng thơm.
Giờ đây, chỉ có chút cơm
Giúp tôi đỡ đói, sớm hôm qua ngày.”
*
Ngũ-Tử-Tư tỏ ra khẩn thiết,
“Van xin Cô, đặc biệt thi ân.
Trong cơn đói khó, tôi cần
Chút cơm, chút nước giúp thân sống còn”
*
“Ơn sâu nầy, tôi xin khắc cốt,
Hẹn đáp đền đến nốt cuộc đời.
Dù cho vật đổi, sao dời,
Nguyện xin ghi nhớ những lời tri ân.”
*
“Tôi chỉ xin ít cơm no bụng,
Đâu có gì chạm dụng thanh danh.
Nếu Cô từ chối, tôi đành,
Chết trong đói khát, thân dành thú ăn.”
*
Nghe nói xong, động lòng trắc ẩn,
Nàng đoán chừng bí ẩn gì đây ?
Tác phong chàng thật đủ đầy,
Hào hoa, thanh lịch dễ gây cảm tình.
*
Đoạn nằng mau dọn cơm, dưa, cá,
Mời Tử-Tư thong thả tiện dùng,
Cứ tự nhiên, chớ ngại ngùng,
Đôi bên tình cảm nổ bùng từ đây.
*
Khi ăn xong, Tử Tư thi lễ,
Nàng xin đừng câu nệ, dùng thêm.
“Đường muôn dặm, sức yếu mềm,
Quân tử cẩn thận, ngày đêm bảo tồn.”
*
“Cảm ơn nàng quan tâm nhắc nhở
Nghĩa cử nầy, muôn thuở nào quên.
Dẹp ngay dấu tích một bên,
Tránh người ngoài thấy, nói lên, gây phiền.”
*
Ngậm ngùi, nàng tiễn đưa quý khách,
“Thiếp gìn lòng thanh bạch, giá trong.
Cạnh bên Mẹ, vẫn chưa chồng,
Nay ba mươi tuổi, lòng không chút sờn.”
*
“Nay vì đâu duyên Trời xui khiến,
Quân tử bỗng xuất hiện, bất ngờ,
Xin Thiếp cơm nước đơn sơ,
Thoát cơn sanh tử, mong chờ tương lai.”
*
“Đúng lễ nghi, Thiếp nên từ khước,
Để luôn luôn giữ được tiết trinh.
Lạ thay ! Thiếp trọn quên mình,
Nhường chàng cơm, nước, vẹn tình sơ giao”
*
“Rõ ràng, Thiếp tỏ ra liều lĩnh,
Khiến danh thơm khả kính còn đầu?
Vì thế, lòng thiếp buồn rầu,
Chỉ còn lối thoát, dứt sầu: quyên sinh!”
*
Ngũ-Tử-Tư chia tay, lui bước.
Đi thật nhanh, nhìn ngược phía sau :
Vẫy tay, nàng gắng gượng chào,
Phóng theo dòng nước tuôn trào, chảy nhanh.
*
Tình Sử
*
Soạn thơ: T. & H. Montréal 04-1999
*
Giải nghĩa:
– Ngũ Tử Tư: Tên là Viên, người nước Sở thời Xuân Thu. Vì cha, anh báo thù mà giết được vua Sở.
– Lại Thủy: tên một con sông ở vào huyện Lật Dương, tỉnh Giang Tô Trung Quốc ngày nay.
– Sở: là một chư hầu của nhà Chu tồn tại thời Xuân Thu Chiến Quốc kéo đến thời Hán-Sở.
– Ngô: là các tên gọi của một nước chư hầu của nhà Chu từ khi triều đại này ra đời cho tới khi kết thúc giai đoạn Xuân Thu. Nước Ngô nằm ở khu vực cửa sông Dương Tử, phía đông nước Sở, tương ứng với phần lớn tỉnh Giang Tô ngày nay.
Lời bàn:
– Một người cùng đồ đang đói mà gặp một người có cơm cho ăn mà người ấy lại là một cô con gái nhan sắc, một cô con gái đã đứng tuổi, chưa chồng, mà cứu được một người dạng bộ trông rõ ra một đấng trượng phu không phải kẻ tầm thường, cái cảnh ngộ của đôi bên tuy là tình cờ gặp gỡ, nhưng biết đâu mà trai anh hùng gái thuyền quyên lại không bỗng dưng sinh ra lòng quyến luyến, yêu thương nhau. Mối tình nó thường khiến ra như thế. Nhưng chàng ăn xong chàng đi , thiếp ở lại còn một mình, chàng lại dặn thiếp đừng để lộ chuyện, chắc chàng đang tính đại sự, thiếp đâu lại dám để hại chàng. Vả chăng thiếp là con gái mà đã trò chuyện với trai, lại cho trai ăn cơm của mình, vượt qua cả lễ nghĩa quá nghiêm đời bấy giờ, đường kia nỗi nọ thật là là khó tính. Chi cho bằng thiếp liều mình thiếp, vừa trọn tình với chàng, bền chí cho chàng lại vừa giữ được nghĩa với đời chẳng là đôi đường vẹn đôi ư!
Ôi! Tình như thế cũng là tình, một cái tình để thơm muôn thưở ai mà chẳng phải kính phục.
Nguồn: Cổ Học Tinh Hoa –  Ôn Như Nguyễn Văn Ngọc – Từ An Trần Lê Nhân
Xem thêm:

Bài viết cùng chủ đề: