TẬP THƠ CỔ HỌC TINH HOA – 24 – THẤY LỢI NGHĨ TỚI HẠI

Posted on by Phu Kiện Top 1 VN
08
Th12

THẤY LỢI NGHĨ TỚI HẠI

Liệt Tử, vốn là nhà hiền triết,
Thật tài ba, rất tiếc lại nghèo.
Lắm khi đói bụng nắm queo,
Gạo không có nấu, không theo mị tà.
*
Có người mách với Vua Nước Trịnh,
Là Từ Vương – cường thịnh, hào hùng.
“Dám mong Thiên Tử bao dung,
Giúp Liệt-Tử khỏi bần cùng, ấm no.”
*
“Đó là một anh tài, khó sánh,
Hiểu biết xa, tâm tánh sạch trong.
Sống nghèo mà chẳng cầu mong,
Quyết không sái quấy, cậy trông vào người.
*
“Một hiền sĩ, bỏ qua rất uổng,
Lòng y dường cũng muốn công danh,
Cúi xin Bệ Hạ riêng dành
Cho y dịp tốt, tập tành phò Vua.”
*
Từ Vương nghe, đẹp lòng, thuận ý,
Tức thì ban chiếu chỉ xuất kho.
Mười xe gạo, để ban cho,
Liệt Tử xử dụng, bớt lo cảnh nghèo.
*
Nhưng, Vua chẳng hé môi, đánh tiếng
Mời Liệt Tử điện kiến công khai.
Phò Vua, giúp nước, một tay,
Gia đình no ấm, nở mày từ đây.
*
Sứ giả đến, đem mười xe thóc,
Thánh Hoàng ban, bổng lộc phủ phê.
Liệt Tử quỳ lạy để huề,
Một mực từ khước, gởi về trả Vua!
*
Sứ giả lui, Phu Nhân Liệt Tử,
Ôm mặt buồn, khó giữ lệ tuôn :
“Dịp may thật tốt sao buông ?
Từ đây, đói lạnh, ai buồn giúp cho?”
*
“Người đời đã bao phen kể lại :
Vợ con nhà thông thái hiền lương
Thường được ca tụng, biểu dương,
Lên xe, xuống ngựa, trăm đường hiển vinh”
*
“Nhưng, ngày ngày nhà ta Liệt-Tử,
Mang tiếng “hiền”, hỏi thử được gì?
Ấm, no, có được mấy khi?
Thường là đói, lạnh, lấy chi tươi cười?”
*
Liệt Tử bèn nghiêm trang đáp lại:
“Vua giúp ta, bởi tại một người
Tâu Vua, chẳng chút hổ ngươi,
Yêu cầu giúp đỡ một người sa cơ.”
*
“Vua chỉ nghe, chớ không trực tiếp,
Biết tài ta, tìm dịp trọng dùng.
Vì tin mà Ngài bao dung,
Có chi chắc chắn, khiến chùn bước đi.”
*
“Nếu ngày nào có người tâu báo :
Ta kém tài, bất hảo tánh tình.
Vua nghe theo, da bất bình,
Làm tôi, quở phạt,phận mình ra sao ?”
*
“Sách nói : “Thọ tài, như thọ tiền”,
Tiền bạc thường biến chuyển thành tên.
Khi thọ ơn, lòng chớ quên,
Toàn lực báo đáp, mới nên con người.”
*
“Nay chưa chi, lộc Vua ta lãnh,
Khi Vua cần, ta ngoảnh mặt sao?
Thọ của thì có khác nào,
Tự mình trói buộc, rơi vào thiên lao ?”
*
“Nhận của cho mà không đền đáp,
Thiếu nghĩa ân, chà đạp lương tri ?
Thọ ơn từ kẻ vô nghì,
Làm sao đáp nghĩa, lấy gì trả đây ?”.
*
“Vì trả ơn, giúp người vô đạo,
Là vô tình mình tạo họa sâu,
Bởi thế, ta chẳng mong cầu
Thọ lãnh bổng lộc, công hầu Vua ban.”
*
Liệt Tử
*
T. & H. Montréal 04-1999
*
Xem thêm:

Bài viết cùng chủ đề: