TẬP THƠ CỔ HỌC TINH HOA – 17 – AI TÀI HƠN AI?

AI TÀI HƠN AI?

Trần Nghiêu Tư làm quan đời Tống,
Tài bắn cung đồn rộng khắp nơi.
Mười lần, trúng chín như chơi,
Quân binh nể mặt, dân thời ngợi khen.
*
Do đó, ông đâm ra ngạo mạn,
Cho mình tài, vào hạng tối ưu.
Rõ ràng, trong giới thượng lưu,
Nào ai dám sánh, dù mưu tuyệt vời.
*
Trong vườn nhà, ông đang tập dợt,
Một lão ông bất chợt đi ngang.
Nghiêu Tử đang bắn đở dang,
Ông liền dừng bước, nghiêm trang trố nhìn.
*
Vị chủ gia trổ tài liên tục,
Mười mũi tên chỉ hụt một, hai.
Có lẽ ông lão mến tài,
Gật gù, sung sướng, lai rai mỉm cười.
*
Nghiêu Tư không hoàn toàn vừa ý,
Gọi lão ông, tỉ mỉ hỏi han:
“Tài ta hẳn thiếu vẹn toàn,
Vì người chẳng mấy hân hoan reo mừng.”
*
“Người có biết bắn cung, không hử?
Đây cung tên, hãy thử xem sao?
Dù cho tài giỏi độ nào,
Khó lòng sánh với anh hào, ta đây.”
*
Ông lão miệng mỉm cười, đáp lại:
“Giỏi giang chi? Nào phải tài hay?
Tất cả chỉ nhờ quen tay,
Bắn đi, bắn lại, lâu ngày thành công.”
*
Nghiêu-Tư liền đùng đùng nổi giận:
“Dám khinh ta lẩn thẩn, bất tài?
Vậy nhà người có chi hay,
Hãy đem thi thố, trình bày thử xem ?”
*
Ông lão đáp : “Tôi từ thuở nhỏ,
Mua bán đầu, khắp ngõ xóm làng.
Rót đầu chẳng đổ, chẳng lan,
Quen tay hành động, không màng khen chê”
*
Đoạn ông để một bầu xuống đất,
Đặt đồng tiền lên thật là ngay.
Cái môi cầm ở nơi tay,
Rót dầu chảy xuống, qua ngay đồng tiền.
*
Dầu từ trên nhẹ nhàng nhào bổ,
Xuyên đồng xu , qua lỗ, chẳng sai.
Dầu không một giọt rơi ngoài,
Thật là ngoạn mục, nhìn hoài quên thôi.
*
Ông lão cười nhẹ nhàng nói khẽ:
“Tôi thành công bởi lẽ thói quen.
Có chi tài cán, phân hèn ?”
Nghiêng mình chào khách, ông bên đời chân.
*
Nghiêu Tử học một bài quý giá,
Tánh kiêu căng vừa đã ra đi,
Vì ông nhận thức kịp thì :
Tài mình bắn giỏi chỉ vì thói quen.
*
Từ hôm ấy, tỏ ra khiêm tốn,
Biết Trời sanh người vốn như nhau:
Mỗi người đều có tài cao,
Sở trường, sở đoản, ai nào giống ai ?
*
Âu Dương Tử
*
T. & H. Montréal 04-1999