CHẾT MÀ CÒN RĂN ĐƯỢC VUA
Vua Linh-Công trị vì Nước Vệ,
Thiếu anh minh, câu nệ, kém khôn.
Quần thần đông đúc, dập dồn,
Phe trung, phe nịnh, bồn chồn theo ai ?
*
Cừ-Bá-Ngọc, người hiền, nổi tiếng,
Nhưng Nhà Vua liền miệng chê bai.
Ngỡ rằng tài chẳng được hay,
Lại thêm ít nói, hình hài kém xinh.
*
Di-Tử-Hà là người rất dở,
Có biệt tài nịnh bợ, vuốt ve.
Được Vua dụng, chẳng e dè,
Quần thần can gián, không nghe lại phiền.
*
Vì thế mà quốc gia điên đảo,
Các lân bang táo bạo khinh thường.
Trào nội, bao đấng hiền lương
Buồn lòng, ngao ngán, tìm đường ẩn thân.
*
Sở-Ngư một cận thần trung trực,
Đã bao phen bực tức gián can.
Nhưng Vua chẳng mấy nể nang,
Nghe lời Di Tử dọc ngang tung hoành.
*
Buồn rầu thêm tuổi già, sức yếu,
Bệnh trầm kha, tự liệu khó qua.
Sở Ngư càng thấy xót xa,
Tụ hợp thân quyến, ruột rà, trối trăng.
*
“Ta làm quan trọn đời trung chánh,
Không mảy may kiêu hãnh, bất nhân.
Hiềm vì một số quần thần,
Lộng quyền, siểm nịnh, toàn dân bất bình.”
*
“Triều đình có ông Cừ-Bá Ngọc,
Đức hạnh thay, sức học uyên thâm.
Nhưng Thiên Nhan đánh giá lầm,
Vua không thu nhận, chẳng tầm người ngay.”
*
“Đã nhiều lần, ta đây trình tấu,
Nhưng Hoàng Thượng chưa thấu nỗi lòng,
Cho ta bàn chuyện viển vông,
Cứ mãi trọng dụng người không đức tài.
*
“Nay ta nghe tuổi già, sức yếu,
Ngày ra đi trù liệu không xa.
Nhưng lòng đây vẫn thiết tha,
Phò Vua, giúp nước, san hà phồn vinh.”
*
“Hoàng Thượng mãi khăng khăng từ khước,
Bá-Ngọc kia ít được tin dùng.
Ấy vì ta chẳng tận trung,
Do thiếu tin tưởng, Cửu Trùng lánh xa.”
*
“Vậy, rõ ràng ta không xứng đáng,
Hưởng lộc Vua, giữ hạng Công Khanh.
Khi ta thác, hãy ghi rành :
Đừng dùng quan cách, chỉ manh chiếu cùng.
*
“Dưới cửa sổ, thân ta bày để,
Tránh nhạc đàn cúng tế linh đình.
Nhớ đừng phúng điếu hoa xinh,
Tối đa giản dị, thâm tình quý hơn !”
*
Ít lâu sau, ông lìa cõi thế,
Các thê nhi giữ lễ như ghi:
Chẳng quan quách bọc tử thi,
Chỉ manh chiếu cũ quấn ghì lấy thân.
*
Lẽ dĩ nhiên, Nhà Vua dự đám,
Trước thi hài, Ngài xám mặt ngay.
Vì Sở Ngư – một tưởng tài
Do đâu tang lễ sơ sài thế ni ?
*
Gia đình bèn trình tờ đi chúc,
Của Sở-Ngư, thúc giục thê nhi,
Phải thi hành,đúng như ghi,
Vong linh khỏi hận, ra đi êm đềm.
*
Khi đọc xong, Vua liền thất sắc,
“Lỗi lầm nầy, thật ắt tại ta.”
Bèn ra lệnh tất cả nhà,
Sửa sang tang lễ đúng là Công Khanh.
*
Cừ-Bá liền được Ngài sử dụng,
Thay Tử-Hà để phụng sự vua.
Toàn quốc nỗ lực tranh đua,
Thái bình, thanh trị, bốn mùa hân hoan.
*
Đức Khổng Tử nghe qua chuyện ấy,
Khen Sở Ngư đã thấy thật xa.
Dùng xác chết cứu sơn hà,
Giúp Vua sáng mắt : đầu là đường ngay ?
*
Gia Ngữ
*
T. & H. Montréal 04-1999
*
Xem thêm: