TẬP THƠ CỔ HỌC TINH HOA – 22 – CƯỜI NGƯỜI TA KHÓC

CƯỜI NGƯỜI TA KHÓC

Vua Nước Tề, Cảnh-Công Hoàng Thượng,
Cùng Quần Thần vui hưởng ngoạn du.
Núi Ngưu-Sơn – một tiểu khu,
Phong cảnh đẹp đẽ, an nhu, thanh nhàn.
*
Từ đỉnh cao, Ngài say sưa ngắm,
Phía dưới chân, lá thắm, cành tươi.
Quê hương hùng vĩ, mê người,
Càng trông, càng thích, khóc cười lẫn nhau.
*
“Đẹp quá chừng ! Nhà Vua than thở,
Sao có ngày Ta nỡ bỏ đi ?
Giang sơn, gấm vóc, xanh rì,
Sầm uất, thịnh vượng, có gì quý hơn ?”
*
“Nếu con người muôn năm sống mãi,
Ta quyết tâm thư thái đóng đô
Tại nơi Tề Quốc qui mô,
Quyết không nỡ bỏ cơ đồ vẻ vang.”
*
Thế rồi Vua hai hàng lệ đổ,
Nức nở theo ý khổ chia ly,
Quần Thần lòng động ai bi,
Quan quân buồn bã, lâm li lệ trào.
*
Chỉ Án-Tử đứng bên cười lạt,
Nhìn quần thần xơ xác khóc than.
Cảnh-Công có vẻ ngỡ ngàng,
Hỏi ngay Án Tử rõ ràng lý do ?
*
“Trước phong cảnh quốc gia đồ sộ,
Trẫm động tâm nỗi khổ ly tan.
Quần Thần ai cũng khóc than,
Cớ sao An-Tử hiên ngang cười đùa ?”
*
“Trước Thần cười bầy tôi siểm nịnh,
Thấy Vua buồn, liều lĩnh khóc theo.
Hèn thay ! Mà lại hiểm nghèo,
Vì nếu trái quấy, kéo theo cả đoàn.”
*
“Hèn, vĩ khóc để Vua thương mến,
Chớ lòng không buồn tểnh chút nào.
Khóc, mong bổng lộc tuôn trào,
Khóc, vì hy vọng Long Bào thưởng ban.”
*
“Nếu chịu nhọc trầm tư mài miệt,
Sẽ thấy rằng muốn việc trên đời.
Thảy đều vật đổi sao dời,
Luôn luôn xoay chuyển, luân hồi không ngưng.”
*
“Nếu người tài mà gìn được nước,
Dòng Thái Công từ trước vẫn còn.
Than ôi ! Chỉ nước lẫn non,
Bao lần đổi chủ, nay còn trơ trơ !”
*
“Nếu nhờ mạnh, Ngai Vàng vẫn giữ,
Thì Trang Công, Tôn Tử hãy còn.
Định luật luân chuyển xoay tròn,
Thay cũ, đổi mới, chỉ còn Trời Cao !”
*
“Giả sử các dòng Vua tiếp mãi,
Thì Thánh Hoàng nay phải tảo tần.
Cuốc cày như một thường dân,
Mưu toan sinh sống, tay chân lấm bùn.”
*
“Làm sao được đứng đây ngắm cảnh ?
Để u buồn, lòng chạnh khóc than,
Nghĩ đến cái Chết, kinh hoàng,
Ước gì mãi sống trị an muôn đời.
*
“Rõ ràng vì lòng tham mê muội,
Cứ miệt mài đeo đuổi thế trần,
Nực cười cho nhóm nịnh thần,
Ve vãn Chúa-Thượng, liều thân khóc ròng”.
*
“Các lý do Thần vừa trình tấu,
Thật hiển nhiên hiểu thấu dễ dàng.
Khiến lòng Thần thấy bất an,
Dám mong Thánh Thượng tìm đàng sửa sai.”
*
Cảnh-Công nghe, lấy làm hổ thẹn,
Rót đưa ngay một chén rượu nồng,
“Thưởng ban :”Không sợ mất lòng,
Hiên ngang chỉ trích, chẳng mong lộc quyền.”
*
Liệt Tử
*
T. & H. Montréal 04-1999