TẬP THƠ CỔ HỌC TINH HOA – 15 – MẶT TRỜI GẦN, XA

MẶT TRỜI GẦN, XA

Hai đứa bé hăng say tranh cãi,
Ai cũng cho lẽ phải về mình.
Lý luận bảy giải thật tình,
Khó bề phân xử, cách nhìn nào hơn ?
*
Một đứa nói : “Mặt Trời buổi sáng,
Gần ta hơn giờ mãn, buổi chiều.
Sáng thì to lớn hơn nhiều,
Bằng bánh xe nọ, thuận chiều xoay nhanh.”
*
“Vào buổi trưa, Mặt Trời bé nhỏ,
Như cái đĩa, thấy rõ, chẳng sai.
Vì ở xa hơn ban mai,
Đương nhiên hóa nhỏ, an bài muôn năm.”
*
Nhưng đứa kia đáp ngay, chẳng nhịn.
“Buổi sáng mai an tịnh, bình minh,
Mặt Trời xa, có thể nhìn,
Cỏ cây tươi tắn, đẹp xinh vô ngần.”
*
“Trái lại, khi Trời trưa, nắng nóng,
Bởi Mặt Trời đứng bóng, gần ta.
Mồ hôi chảy, miệng kêu ca :
“Nực ơi, là nực”, cả nhà thở than!”
*
Theo lý lẽ, cả hai đều đúng.
Nhưng thật hư ? ta cũng nên tìm.
Hai em đều chẳng chịu im,
Lớn tiếng tranh luận, cố tìm ai hơn?
*
Đức Khổng Tử tình cờ đến gặp,
Hai trẻ đang đề cập vấn đề.
Khiến dừng kiệu, dựa bên lề,
Cố ý phân xử, mọi bề an vui.
*
Sau chặp lâu suy đi, xét lại,
Ngài chẳng tìm ra giải đáp nào.
Thỏa đáng cắt nghĩa vì sao,
Hai điểm đều đúng, biết bao ly kỳ.
*
Hai bé cười, cùng nhìn nhau bảo:
“Thật tiếc thay ! Ông Lão lặng thinh.
Tiếng đồn đa tri, thông minh,
Cũng đành cất bước, lặng nhìn, bỏ đi.”
*
Hồi thuở xưa, khó tìm giải đáp,
Thấy lý do phù hợp đáng tin.
Ngày nay, Khoa Học văn minh,
Dễ dàng giảng giải, giúp mình hiểu ngay.
*
Theo Chân Lý, Mặt Trời đứng vững,
Trái Đất quay lững thững vòng quanh.
Tốc độ thật rất là nhanh,
Nhưng về khoảng cách, rành rành không thay.
*
Dù ở buổi sáng, trưa, chiều, tối,
Khoảng cách ấy không đổi, không dời.
Ảo ảnh khiến ta rối bời,
Nhìn thấy cách biệt, tìm lời giải phân.
*
Vào buổi mai, ta nghe Trời mát,
Vì ánh sáng tống đạt, chói xuyên.
Buổi trưa, chiếu thẳng, không nghiêng,
Nên ta nghe nóng, quạt liền, mỏi tay.
*
Ban đêm thường Trời nghe giá lạnh,
Sáng hãy còn khía cạnh mù sương.
Buổi trưa, ánh nóng Thái Dương,
Từ sáng sưởi ấm, nghe đường bị thiêu.
*
Sáng mới mọc, Mặt Trời thật lớn,
Về trưa, chiều, đùa giỡn trong mây.
Thu hình, nhỏ lại, vần xoay,
Đó là ảo ảnh, mắt này tạo ra.
*
Đây, thí dụ một màn ảo ảnh:
Giữa hãng cây ngắm cảnh đồng bằng.
Hai bên lề, cây thăng băng,
Xa tít, lại thấy chúng hằng gặp nhau.
*
Cũng thế ấy, Mặt Trời nhỏ, lớn,
Vì ảo ảnh đùa bỡn, thế thôi.
Sự thật : nào có đổi dời,
Chẳng hề có chuyện Mặt Trời nhỏ to.
*
Nhờ Khoa Học, nay ta hiểu rõ,
Chân Lý này sáng tỏ oai linh.
Người dù đa trí, thông minh,
Cũng không hiểu hết Thiên Đình Càn Khôn
*
Liệt Tử
*
T. & H. Montreal 04-1999